سوره توبه آیه33
هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ
« او کسی است که رسولش را با هدایت و آئین حق فرستاد تا او را بر همه آئین ها غالب گرداند هر چند مشرکان کراهت داشته باشند.»
ابتدا به محتوای آیه می پردازیم منظور از رسول در این آیه حضرت محمد مصطفی (ص) می باشد و منظور از هدی در اینجا قرآن است و دین حق اسلام است بنابراین می توان نتیجه گرفت که این دین اسلام است و باید بر همه ی ادیان غلبه پیدا کند و هنوز پیدا نکرده است .
موضوع قابل بحث در اینجا غلبه است که آیا غلبه اسلام بر دیگر ادیان اسمانی غلبه منطقی است یا غلبه قدرت . باید گفت که بعضی از دانشمندان اسلامی معتقند که غلبه اسلام بر دیگرادیان غلبه منطقی است زیرا اسلام از نظر منطق و استدلال قابل مقایسه با آئین های دیگر نیست . ولی ما ثابت می کنیم که اظهار هر چند باری که در قرآن به کار رفته است دلالت بر غلبه قدرتی می کند برای مثال در داستان اصحاب کهف می خوانیم (انهم ان یظهروا علیکم یرجموکم )اگر آنها (دقیانوس و دار دسته اش) بر شما غالب شوند سنگ سارتان می کنند . (سوره ی کهف آیه 22 ). و دیگر موارد آن روشن و واضح است که غلبه در این آیه غلبه منطقی نیست بلکه غلبه فعلی است . در این حال صحیح تر آن است که غلبه فوقی را غلبه به صورت مطلق بدانیم زیرا با مفهوم آیه سازگارتر است یعنی روزی فرا می رسد که اسلام هم از نظر منطق و استدلال و هم از نظر قدرت و حکومت بر تمام ادیان پیروز خواهد شد و همه را تحت شعاع خویش قرار می دهد .
آیه فوق خبر از واقعه ی مهمی می دهد که آن واقعه جهانی شدن اسلام است و به خاطر این اهمیت زیاد خداوند آن را عیناً و با همین الفاظ در سوره صف نیز آورده است و با تفاوت مختصری در سوره ی فتح نیز تکرار شده است مفهوم آیه پیروزی همه جانبه اسلام بر همه ادیان جهان است و معنی این سخن آن است که سرانجام اسلام همه ی کره ی زمین را فرا خواهد گرفت و بر همه ی جهان پیروز خواهد شد از نظر بعضی از مفسرین قرآن این پیروزی منطقه ای و محدود بوده است و در همان زمان پیامبر به وقوع پیوسته است اما مرحوم طبرسی در مجمع البیان از امام باقر (ع) در تفسیر این آیه چنین نقل می کند.» ان ذ لک یکون عند خروج المهدی فلا یبقی احداً الا اقرب محمد(ص) «وعده ای که در این آیه است به هنگام ظهور مهدی از آل محمد صورت می پذیرد در آن روز هیچکس در روی زمین نخواهد بود مگر اینکه اقرار به حقانیت محمد (ص) می کند و این اعتقاد راستین شیعیان است.
